W dzisiejszym, szybko zmieniającym się świecie technologii, nasze życie jest coraz bardziej związane z telefonami komórkowymi, internetem i mediami społecznościowymi. Dla wielu z nas stanowią one nieodłączną część codzienności, ale czy zdarza nam się reflektować czy nasze korzystanie z tych narzędzi przekroczyło granicę zdrowego użytkowania i przekształciło się w uzależnienie?
Uzależnienie od telefonu, internetu i mediów społecznościowych stało się coraz bardziej powszechnym problemem, szczególnie wśród osób młodych. Angażujące emocjonalnie treści, ciągłe powiadomienia i niekończąca się możliwość interakcji sprawiają, że łatwo utknąć w pułapce ciągłego korzystania z internetu czy różnych aplikacji.
Jedną z głównych trudności, z którymi się borykamy, jest wpływ, jaki mają one na nasze poczucie własnej wartości oraz obraz własnego ciała. Social media często prezentują wyidealizowane, wyretuszowane i odpowiednio zmontowane wizerunki ludzi, co może prowadzić do porównywania się z oglądaną osobą posiadającą tysiące polubień czy poczucia niezadowolenia z własnego wyglądu. Niestety, to równia pochyła do obniżonej samooceny i problemów ze zdrowiem psychicznym, które w przypadku np. depresji lub zaburzeń odżywiania są poważne.
Również wizje sukcesu, które są mocno podkoloryzowane na platformach społecznościowych, mogą wywierać presję na osobach korzystających z tych mediów. Codzienne przeglądanie pięknie zaprezentowanych życiowych osiągnięć innych osób może sprawić, że nasze własne osiągnięcia wydają się mniej imponujące, co prowadzi do uczucia niezadowolenia i frustracji. To bardzo ważne, by pamiętać o tym, że każdy posiada własne tempo życia i rozwoju wynikające z wielu czynników, m.in. naszej historii czy osobowości.
Jednak uzależnienie od telefonu i internetu to nie tylko kwestie związane z emocjami i psychiką. Problemami są również aspekty fizyczne, takie jak higiena snu. Wiele osób korzysta z telefonów do późnych godzin nocnych, co może zaburzyć naturalny rytm dobowy z powodu emisji niebieskiego światła, które wpływa na produkcję melatoniny, hormonu regulującego sen. Zaburzenia snu mogą prowadzić do zmęczenia, obniżonej wydajności, rozdrażnienia, ogólnego złego samopoczucia, a nawet stanów depresyjnych.
Natłok informacji i przymus "bycia na bieżąco" to kolejne wyzwania, z którymi musimy się zmagać. Łatwy dostęp do wydarzeń z życia znajomych czy wiadomości ze świata może prowadzić do dezorientacji i przymusowego szukania informacji nawet wtedy, gdy nie jest to konieczne. Pamiętajmy, iż różne strony internetowe śledzą nasze kroki w sieci, po czym proponują nam materiały mogące nas zainteresować – to walka o naszą uwagę, czas i pieniądze. To może prowadzić do poczucia przytłoczenia i braku spokoju. Okres pandemii uwydatnił to zjawisko w sposób szczególny – ludzie poszukiwali statystyk oraz informacji o radzeniu sobie z nową sytuacją i lękiem z obawy o zdrowie i życie własne czy bliskich osób.
Nie można również pominąć kwestii samotności, która często stoi za uzależnieniem od telefonu i mediów społecznościowych. W świecie, w którym kontakt z innymi ludźmi często odbywa się poprzez ekran, łatwo jest utknąć w tej samotności i próbować zapełnić ją poprzez ciągłe korzystanie z telefonu. Relacja z drugim człowiekiem nieraz wymaga konfrontacji, szczerości, odroczenia realizacji własnych potrzeb czy odsłonięcia własnej słabości – kontakt wirtualny i osobisty różnią się nie tylko fizyczną obecnością, ale także jakością interakcji. Wirtualne spotkania często oferują wygodę i dostępność, ale mogą ograniczać głębokość relacji. Bezpośredni kontakt daje możliwość obserwacji gestów, tonu głosu i innych subtelnych sygnałów, które wzbogacają komunikację. Ponadto, kontakt osobisty ułatwia budowanie zaufania i więzi emocjonalnych. Wirtualne rozmowy mogą być skuteczne w wielu sytuacjach, ale prawdziwa bliskość i zrozumienie często wymaga spotkania twarzą w twarz.
Jak zatem znaleźć balans w tym cyfrowym świecie? Po pierwsze, ważne jest uświadomienie sobie swoich nawyków i przyjęcie zdrowego podejścia do korzystania z telefonu, internetu i mediów społecznościowych. Warto także ograniczyć czas spędzany na tych platformach i szukać alternatywnych sposobów spędzania czasu, które są korzystne dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Jeśli czujemy, że korzystanie z telefonu już w tej chwili jest nadmiarowe, warto od samego rana odraczać moment sięgania po niego. Niech nie będzie to pierwszą czynnością przed wstaniem z łóżka czy śniadaniem.
Dbanie o higienę snu poprzez ograniczanie ekspozycji na niebieskie światło przed zaśnięciem może wspomóc poprawienie jakości snu i ogólnego samopoczucia. Niezbędne jest także poszukiwanie wsparcia i rozmowa z osobami bliskimi lub specjalistą, jeśli uzależnienie od telefonu i mediów społecznościowych zaczyna negatywnie wpływać na nasze funkcjonowanie i życie.
Pamiętajmy, że życie pozawirtualne ma wiele do zaoferowania. Kontakty na żywo z innymi ludźmi, aktywność na świeżym powietrzu, pielęgnowanie własnej duchowości czy rozwijanie zainteresowań mogą przynieść o wiele więcej satysfakcji niż ciągłe przeglądanie internetu. Odnalezienie równowagi między życiem wirtualnym a realnym pozwoli cieszyć się pełnią życia.
Jeśli uważasz, że uzależnienie od telefonu, internetu i mediów społecznościowych zaczyna negatywnie wpływać na Twoje życie, nie wahaj się poprosić o pomoc. Nie musisz walczyć z tym problemem sam/a – psychoterapia może być kluczem do powrotu do zdrowego i zrównoważonego stosunku do technologii, jak również odzyskania kontroli nad własnym życiem.